Realizacja zadań związanych ze sprawami społecznymi, rodziną oraz zdrowiem stanowi odzwierciedlenie działań podejmowanych na podstawie polityk programów i strategii przyjętych przez Władze Żywca. Do najważniejszych z nich należą:
Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Gminie Żywiec na lata 2022-2025,
Miejski Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii w Żywcu na lata 2022-2025,
Gminny Program Wspierania Rodziny dla Miasta Żywca na lata 2020-2022,
Program osłonowy w ramach wieloletniego rządowego programu "Posiłek w szkole i w domu" na lata 2019-2023,
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych dla Miasta Żywca na lata 2022-2030,
Żywiecka Karta Mieszkańca,
Program ochrony Zdrowia Psychicznego dla Miasta Żywca na lata 2021-2022.
Dokładniejszy opis wskazanych powyżej programów znajduje się w części raportu poświęconej Realizowanym Politykom, Programom i Strategiom.
w tym wydatki zrealizowanie przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej - 46.544.929 zł.
Choć poziom wydatków na pomoc społeczną i wsparcie dla rodziny w 2022 r. wzrósł, kwota wydatków Miasta Żywca na wypłatę świadczeń wychowawczych spadła. W 2021 r. na ten cel wydatkowano 30,5 mln zł, podczas gdy w 2022 r. wydatki te wyniosły 12,6 mln zł. Z dniem 1 czerwca 2022 r. zadanie to zostało przekazane do realizacji ZUS. W 2022 r. wpływ na poziom wydatków miała pomoc obywatelom Ukrainy oraz wypłata dodatków węglowych i osłonowych.
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w oparciu o statut oraz przepisy ustawy o pomocy społecznej realizuje zadania z zakresu pomocy społecznej na terenie miasta Żywca.
Zadania z zakresu pomocy społecznej obejmują dwie grupy:
zdania własne i zadania własne gminy o charakterze obowiązkowym, które są realizowane w oparciu o dotację ze środków budżetowych miasta i dofinansowane z dotacji budżetu państwa
zadania zlecone i powierzone gminie, które są realizowane w ramach dotacji celowej z budżetu państwa.
Zakres pomocy społecznej obejmował zadania określone w ustawie o pomocy społecznej. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej wykonywał także zadania wynikające z innych aktów prawnych m.in. z ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy czy ustaw o dodatku osłonowym, węglowym, elektrycznym.
W 2022 r. wykonywanie najistotniejszych działań w zakresie pomocy społecznej można było pogrupować według pięciu obszarów:
systemu finansowego wsparcia rodzin,
pomocy w długotrwałej lub ciężkiej chorobie,
likwidacji barier funkcjonalnych dla osób niepełnosprawnych,
przeciwdziałaniu uzależnieniom,
wsparcie obywateli Ukrainy.
Najczęściej występującymi powodami korzystania z pomocy społecznej w Żywcu w 2022 r. były długotrwała lub ciężka choroba, ubóstwo oraz niepełnosprawność. Należy przy tym zaznaczyć, że rodzina mogła korzystać z pomocy z powodu różnych przesłanek jednocześnie (ta sama rodzina mogła być ujęta w tabeli w pozycjach ubóstwo, bezrobocie i długotrwała lub ciężka choroba). Aby uzyskać pomoc ze strony MOPS rodzina lub osoba ubiegająca się o pomoc musi spełnić co najmniej dwie przesłanki tj. po pierwsze dochód osoby lub rodziny nie może przekroczyć kryterium ustawowego, po drugie musi wystąpić co najmniej jedna przesłanka, o której mowa w ustawie o pomocy społecznej.
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej wspiera osoby, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej. Dla porównania warto dodać, że powody korzystania z pomocy społecznej były podobne do występujących rok wcześniej, choć zauważalny jest spadek rodzin potrzebujących wsparcia w 2022 r.
W 2022 r. świadczeniami pieniężnymi objęto 247 rodzin, a niepieniężnymi 71 rodzin. Pracę socjalną świadczono wobec 413 rodzin.
Obecna struktura organizacyjna Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej jest odpowiedzią na diagnozowane na przestrzeni wielu lat potrzeby środowiska lokalnego, określone w oparciu o analizę i ocenę występujących zjawisk, powodujących zapotrzebowanie na różne formy wsparcia. Łącznie na realizację zadań z zakresu pomocy społecznej w 2022 r. MOPS wydatkował blisko 47 mln zł.
W trakcie 2022 r. MOPS kompleksowo realizował zadania własne oraz zadania zlecone z zakresu pomocy społecznej. Dodatkowo, pozyskano środki ze źródeł zewnętrznych w ramach ogłaszanych programów rządowych tj.:
"Dodatki osłonowe",
"Fundusz Pomocy Ukrainie",
"Posiłek w szkole i w domu",
"Opieka wytchnieniowa",
"Opieka 75+",
"Asystent Rodziny",
"Senior+".
W roku 2022 MOPS przystąpił do projektu unijnego w ramach EFS pod nazwą: „ Usługi społeczne na rzecz ograniczenia skutków kryzysu wywołanego konfliktem zbrojnym na terytorium Ukrainy – Miasto Żywiec”.
Od 01.01.2022 r. do 31.12.2022 r. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Żywcu realizował zadanie związane z dopłatą do energii cieplnej dla mieszkańców miasta, tj. dodatki osłonowe.
Kwota dofinansowania uzależniona jest od źródła ogrzewania. Dodatek osłonowy, w przypadku gdy głównym źródłem ogrzewania gospodarstwa domowego jest kocioł na paliwo stałe, kominek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia, kuchnia węglowa lub piec kaflowy na paliwo stałe, zasilane węglem lub paliwami węglopochodnymi przysługuje w wyższej kwocie.
Wypłacono świadczenia dla 2.602 rodzin w łącznej kwocie 1.647.726,89 zł.
Dodatek węglowy
Dodatek węglowy w wysokości 3.000 zł zasilił budżety domowe gospodarstw domowych, których źródłem ogrzewania jest węgiel lub paliwa węglopochodne. Dodatek przysługiwał gospodarstwom domowym, dla których głównym źródłem ogrzewania jest kocioł na paliwo stałe, kominek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia, kuchnia węglowa lub piec kaflowy na paliwo stałe – zasilane węglem kamiennym, brykietem lub peletem, zawierającymi co najmniej 85% węgla kamiennego.
W okresie sierpień-grudzień 2022 r. na wypłatę dodatków węglowych dla 3.455 gospodarstw domowych przeznaczono środki w wysokości 10.365.000 zł.
Dodatek dla gospodarstw domowych (pelet, olej, LPG, drewno)
Na wypłatę dodatków dla 715 gospodarstw domowych przeznaczono środki w wysokości 1.537.500 zł.
Dodatek mieszkaniowy
W 2022 r. na realizację dodatków mieszkaniowych dla 279 rodzin ze środków własnych wydatkowano kwotę 1.058.565,16 zł.
W związku z konfliktem zbrojnym na terytorium Ukrainy w 2022 r. MOPS realizował zadanie zlecone przez Państwo finansowane w ramach Funduszu Pomocy dla Ukrainy.
Łączne wydatki na ten cel to kwota 792.950,70 zł z tego:
posiłek dla dzieci i młodzieży w szkole oraz wyżywienie dzieci w przedszkolu (dla 206 dzieci),
jednorazowe świadczenie pieniężne dla obywateli Ukrainy (dla 1 653 uchodźców),
świadczenia rodzinne dla uchodźców z Ukrainy (dla 54 rodzin).
W 2022 r. MOPS realizował Program Rządowy „Posiłek w szkole i w domu” oraz Gminny Program Osłonowy w zakresie dożywiania. Wsparcie dla mieszkańców Żywca polegało na zapewnieniu jednego gorącego posiłku dziennie osobom nie mogącym go przygotować we własnym zakresie ze względu na wiek, chorobę, niepełnosprawność, brak środków finansowych czy warunków do przygotowania posiłku. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej realizował program w ramach przyznanego gotowego posiłku. Posiłki wydawano w placówkach oświatowych.
Łącznie programem objętych zostało 74 osób, w tym 61 dzieci i uczniów oraz 13 dorosłych.
Na pokrycie kosztów żywienia wydatkowano ogółem kwotę 85.483,40zł.
Głównym założeniem programu było odciążenie i wsparcie członków rodzin lub opiekunów w codziennych obowiązkach lub czasowego zastępstwa w sprawowaniu opieki nad osobą niepełnosprawną. Dzięki temu wsparciu opiekunom osób niepełnosprawnych została zapewniona możliwość załatwienia niezbędnych spraw, regeneracji, kontaktów społecznych, czy po prostu odpoczynku.
Świadczenie przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej usług opieki wytchnieniowej było realizowane w formie pobytu dziennego w miejscu zamieszkania osoby niepełnosprawnej.
Z usług programu pozabudżetowego pn.” Opieka wytchnieniowa ”- edycja 2022 r. skorzystało 16 osób, w tym 8 osób dorosłych oraz 8 dzieci.
Wspieranie rodzin i system pieczy zastępczej
Działania asystentów rodziny finansowane ze środków dotacji w ramach programu „Asystent rodziny” polegały między innymi na opracowaniu wspólnie z podopiecznymi katalogu możliwych do uzyskania form wsparcia oraz występowaniu w ich imieniu, w celu skorzystania z potrzebnego wsparcia.
W 2022 r. MOPS dofinansował koszty pobytu dzieci w różnych formach pieczy zastępczej dla 50 dzieci.
Senior+
W 2022 r. kontynuowano działalność 2 klubów Senior+ pod nazwą Globik oraz Papiernik. Celem ich funkcjonowania jest pomoc w zachowaniu sprawności fizycznej i intelektualnej osobom, które zakończyły aktywność zawodową, i które z różnych powodów utraciły lub w znacznym stopniu ograniczyły więź rodzinną, a otaczająca ich samotność nie pozwala na prawidłowe funkcjonowanie w społeczeństwie. Wydatki w ramach Programu Wieloletniego „Senior+” na lata 2021-2025 na kontynuację działalności Klubów Senior+ przeznaczono na zakup materiałów do zajęć, wynagrodzenie dla instruktorów prowadzących zajęcia dla seniorów.
Korzystanie z usług klubów zadeklarowało łącznie 90 seniorów z terenu Miasta Żywca.
Mobilny Urzędnik
"Mobilny Urzędnik" jest usługą publiczną dla mieszkańców Miasta Żywca o szczególnych potrzebach, polegająca na obsłudze mieszkańców Miasta Żywca poza siedzibą Urzędu Miejskiego w Żywcu (usługa mobilna), celem ułatwienia załatwienia spraw urzędowych.
Program usługi „Mobilny Urzędnik” obejmuje wsparcie i pomoc poprzez wizytę pracownika Urzędu w miejscu zamieszkania lub pobytu Klienta, podczas której pracownik:
udzieli pomocy w wypełnieniu wniosku, deklaracji lub innego formularza,
udzieli wyjaśnień w odniesieniu do procedury administracyjnej związanej z usługą,
przyjmie podanie, wniosek lub oświadczenie.
Niematerialne formy świadczeń
pomoc w formie poradnictwa i pracy socjalnej w rodzinach patologicznych i niezaradnych życiowo,
prowadzenie stałej zbiórki odzieży nowej i używanej od prywatnych darczyńców,
spotkanie Wigilijne dla osób samotnych,
organizacja obozów terapeutycznych dla dzieci upośledzonych umysłowo i niepełnosprawnych przy współpracy z zespołami charytatywnymi działającymi przy żywieckich parafiach, ze Zgromadzeniem Sióstr Szarytek i Serafitek oraz ze Wspólnotą „Wiara i Światło”,
współpraca z Żywiecką Fundacją Rozwoju będącą podmiotem tworzącym Centrum Integracji Społecznej w Żywcu, którego celem jest przywrócenie osób wykluczonych na rynek pracy,
wspólne akcje pomocy rzeczowej dla najuboższych mieszkańców miasta przy współpracy z organizacjami pozarządowymi działającymi w Żywcu, a także z Polskim Czerwonym Krzyżem i Polskim Komitetem Pomocy Społecznej.
żywiec pomaga ukrainie
utworzono Punkt Konsultacyjny w siedzibie Urzędu Miejskiego w Żywcu,
powołano sztab kryzysowy,
podjęto Uchwałę Rady Miejskiej w sprawie poparcia niepodległości i suwerenności Ukrainy,
utworzono magazyn pomocowy na terenie Amfiteatru Pod Grojcem,
otwarto konto bankowe z którego wpłaty przeznaczano na działania związane z pomocą Obywatelom Ukrainy,
udzielono wsparcia w znalezieniu miejsc pobytu dla Uchodźców,
pokryto koszt wykonania fotografii dla osób starających się o wydawanie numerów PESEL
od lutego 2022 realizowano program wypłaty świadczenia 40 zł za zakwaterowanie i wyżywienie obywateli Ukrainy przebywających na terenie Miasta Żywca,
od 24 lutego a 31 maja 2022 r. udostępniono darmową komunikację miejską,
zorganizowano wsparcie zakupu obiadów dla dzieci przez Grupę Żywiec,
udzielano bezpłatnej pomocy psychologicznej w utworzonym w Żywieckiej Bibliotece Samorządowej punkcie wsparcia,
zorganizowano bezpłatne lekcje nauki języka polskiego dla Ukraińców,
zorganizowano bezpłatne zajęcia rekreacyjno–sportowe dla dzieci z Ukrainy,
przedsiębiorcy i organizacje pozarządowe działając na terenie Miasta także aktywnie włączyły się w udzielanie wsparcia Obywatelom Ukrainy np. Żywiecka Fundacja Rozwoju utworzyła Centrum Pomocy Uchodźcom, wsparcia żywnościowego, psychologicznego oraz medycznego udzieliła Fundacja Pomocy Dzieciom.
W związku z konfliktem zbrojnym na terytorium Ukrainy w 2022 r. MOPS realizował zadanie zlecone przez Państwo finansowane w ramach Funduszu Pomocy dla Ukrainy. Łączne wydatki na ten cel to kwota 792.950,70zł wydatkowana na:
posiłki dla dzieci i młodzieży w szkole oraz wyżywienie dzieci w przedszkolu,
jednorazowe świadczenia pieniężne dla obywateli Ukrainy w wysokości 300 zł,
świadczenia rodzinne dla uchodźców z Ukrainy (w tym zasiłki rodzinne oraz dodatki: za samotne wychowywanie dziecka, dla rodzin wielodzietnych, za kształcenie i rehabilitacja dziecka niepełnosprawnego, na rozpoczęcie roku szkolnego, zasiłki pielęgnacyjne),
świadczenia rodzicielskie,
świadczenia pielęgnacyjne,
jednorazowa zapomoga z tyt. urodzenia dziecka.
Stan na 31 grudnia 2022 r. dotyczący wypłaty świadczenia 40 zł na mocy art.13 ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terenie tego państwa:
ilość wniosków rozpatrzonych pozytywnie - 828,
ilość obywateli Ukrainy objętych pozytywnie rozpatrzonymi wnioskami - 903,
ilość wypłaconych środków na świadczenia – 2.913.520 zł.
Szpital Żywiec solidarny z Ukrainą
Od momentu inwazji Rosji na Ukrainę Dyrekcja Szpitala Żywiec przez cały czas odpowiada na bieżące potrzeby związane z przyjazdem Uchodźców z Ukrainy do Powiatu Żywieckiego. Szpital Żywiec oferuje wsparcie osobom uciekającym przed wojną w Ukrainie, które znalazły się na terenie Żywiecczyzny.
Udzielano bezpłatnej pomocy medycznej w zakresie:
podstawowej opieki zdrowotnej w ramach poradni w Gilowicach, Rychwałdzie i Koszarawie,
konsultacji specjalistycznych w ramach poradni chirurgicznej, ortopedycznej i położniczej,
leczenia na oddziałach szpitalnych,
konsultacji i leczenia fizjoterapeutycznego,
organizowano szczepienia przeciw COVID-19.
Wiec poparcia dla narodu ukraińskiego
6 marca o godz. 19.00 na żywieckim Rynku odbył się wiec poparcia dla narodu ukraińskiego. W jego trakcie przeprowadzono zbiórkę na pomoc Ukrainie i Ukraińcom przebywającym w mieście.
Ochrona zdrowia to sektor, który często nie charakteryzuje się wysokimi wydatkami, ale pomimo tego, zakres realizowanych zadań pozostaje zróżnicowany. Podstawowe obowiązki Miasta Żywca w tym zakresie zostały zawarte w ustawie o samorządzie gminnym, która wskazuje, iż zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, wśród których uwzględnia się m.in. sprawy ochrony zdrowia. Jednakże szczegółowe kompetencje określają także inne akty prawne, w szczególności ustawy, które dotyczą przedsięwzięć związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz przeciwdziałaniem narkomanii.
Corocznym przedsięwzięciem realizowanym przez Miasto Żywiec były zadania określone w ramach programów rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii. W założeniu uwzględniały one tworzenie warunków przeciwdziałających problemom związanym z uzależnieniami i przemocą w rodzinie, a także działania na rzecz ograniczenia dostępności do alkoholu oraz profilaktykę uzależnień zarówno wśród dzieci, młodzieży, jak i dorosłych.
Łączne wydatki w ochronie zdrowia w 2022 r. wyniosły ponad 1,5 mln zł, w tym najwyższą kwotę wydatkowano w zakresie przedsięwzięć dotyczących przeciwdziałania alkoholizmowi. W głównej mierze skupiały się one na zwiększeniu dostępności do instytucji wspomagających proces leczenia oraz rehabilitacji osób nadużywających substancji psychoaktywnych i ich rodzin, a także na poprawie skoordynowanych działań profilaktycznych, informacyjnych, edukacyjnych i szkoleniowych. Pozwoliło to m.in. na udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, pomocy psychospołecznej i prawnej.
W 2022 r. realizowano następujące zadania w ramach Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2022 – 2025:
prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej, w szczególności dla dzieci oraz młodzieży, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych, kulturalnych – rozwijanie zainteresowań promujących zdrowy styl życia,
zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej dla osób uzależnionych od alkoholu,
udział Gminy Żywiec w finansowaniu lecznictwa odwykowego ponad podstawowego prowadzonego przez poradnie i zakłady lecznictwa służby zdrowia, w tym leczenie zamknięte,
udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie, w tym programy socjoterapii,
udział Gminy Żywiec w realizacji programów, działań zapobiegających i ograniczających negatywne następstwa nadużywania alkoholu oraz ich usuwanie,
współpraca i wspieranie działań instytucji, stowarzyszeń, organizacji pozarządowych i osób fizycznych, służących profilaktyce i rozwiązywaniu problemów alkoholowych.
Na realizację powyższych celów wykorzystano 1.363.382,26 zł.
W 2022 r. zakupiono materiały edukacyjne do gabinetów pedagogicznych żywieckich szkół podstawowych dotyczące profilaktyki zdrowotnej i ochrony zdrowia psychicznego oraz wspierano organizację imprez promujących profilaktykę zdrowia, w tym zdrowia psychicznego mi.in. Dzień solidarności z chorymi na schizofrenię, Światowy dzień zapobiegania samobójstwom, w trakcie których odbywały się bezpłatne konsultacje z psychologami.
W 2022 r. kontynuowano promocję badań profilaktycznych w zakresie mammografii. Dzięki mammobusowi mieszkanki miasta miały możliwość wykonania jednego z najważniejszych badań. Program badań profilaktycznych skierowany do wszystkich kobiet w wieku 50-69 lat z grupy niskiego ryzyka (możliwość badania co 2 lata) oraz do kobiet z grupy wysokiego ryzyka (możliwość badania co roku).
Koszt badania w całości pokrywał Narodowy Fundusz Zdrowia.
W 2022 r. kontynuowano bezpłatną pomoc i wsparcie psychoterapeutyczne i psychologiczne dla mieszkańców powiatu żywieckiego.
W programie między innymi:
Ciuchcia zdrowia
Punkt promocji zdrowia i profilaktyki
Akcja "Kręci mnie bezpieczeństwo nad wodą"
Narko i alko gogle
Spotkanie ze Sznupkiem
Promocja krwiodawstwa
Promocja bezpieczeństwa nad wodą
Zajęcia z udzielania pierwszej pomocy dla najmłodszych.
W roku 2022 na terenie Miasta uruchomiono punkt wymazowy, który znajdował się w Amfiteatrze Pod Grojcem. Ponadto funkcjonowały punkty wymazowe na SARS-CoV-2 w żywieckim szpitalu, punkcie przy Al. Piłsudskiego 46 i punkcie przy ul. Kabaty 1.
W Żywcu, dzięki uruchomionemu w oficynach Starego Zamku mobilnemu punktowi szczepień mieszkańcy Miasta mieli możliwość przyjęcia szczepionki przeciw Covid-19 zarówno jednodawkową szczepionką Johnson & Johnson, jak i pierwszą, drugą i trzecią dawką szczepionki Pfizer, jak również zaszczepić dzieci powyżej 12 roku życia. Punkt obsługiwany przez szpitalMSWiA w Katowicach zapewniał wszystkim pacjentom konsultację lekarska.
Na rzecz ochrony zdrowia w 2022 r. podejmowane były również inne działania zakresu ochrony i promocji zdrowia realizowane wspólnie PCK, HDK, Sanepidem, Policją, WOPR itp.
Na rzecz ochrony zdrowia w 2022 r. podjęte zostały również inne działania obejmujące współpracę z organizacjami pozarządowymi. Dzięki temu kontynuowano realizację zadań z zakresu ochrony i promocji zdrowia, w tym działalności leczniczej w rozumieniu ustawy o działalności leczniczej.